بازدیدها: 439
شاید برای شما هم سوال باشد که کبد چرب چیست؟ علائم کبد چرب در صورت و پوست به چه صورت است؟ چه چیزی باعث میشود که فرد دچار کبد چرب شود؟ کبد چرب (fatty liver) مشکلی است که با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و متاسفانه 40 درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند و عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می کند.
کبد چرب یا جگر چرب (به انگلیسی: fatty liver) در پزشکی حالتی برگشت پذیر از تجمع واکوئولهای چربی در سلولهای کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود. این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده میشود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ میدهد. وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شدهاست. این بیماری نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شود. رسوب چربی در کبد را کبد چرب مینامند. مصرف الکل میتواند باعث این بیماری شود. البته افراد غیر الکلی هم به دلایل مختلف از جمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری دچار شوند؛ بنابراین با توجه به موارد بالا این بیماری در حال افزایش است. این عارضه گاهی به علت مصرف برخی داروها میباشد که باعث رسوب چربی در کبد میشود.
کبد عضوی از بدن است که سموم بدن را دفع میکند. درصورتیکه کبد از عهده این کار برنیاید، علائم مختلفی ظاهر خواهند شد. اگر بدن بیش از حد چربی تولید کند یا سوختوساز چربیها بهدرستی انجام نشود، این ماده در کبد جمع و ذخیره خواهد شد. تجمع بیش از حد چربی در کبد، فرد را به بیماری کبد چرب مبتلا میکند. تداوم تجمع چربی در بعضی از بیماران، استئاتوز و نهایتا سیروز و نارسایی کبد را به دنبال خواهد داشت.
بعضی ها اعتقاد دارند که پوست، آینه تمام نمای بیماری های داخلی است و این بیماری ها مشکلات خودشان را روی پوست نمایان می کنند. یرقان یا همان زردی پوست، یکی از مشهورترین علامت بیماری های کبدی است که باعث زردی پوست و حتی زردی سفیدی چشم می شود. رنگ پریدگی هم می تواند نشانه کم خونی باشد. گاهی این کم خونی ناشی از تجزیه بیمار گونه خون در کبد است و این اتفاقی است که در سیروز کبدی رخ می دهد. قرمزی کف دست ممکن است ناشی از بیماری حاد و یا مزمن کبد باشد. رنگ خاکستری متمایل به ارغوانی تیره در پوست هم می تواند به علت افزایش آهن و یا برنزه شدن آن باشد که باید به بیماری هموکروماتوز شک کرد. البته این ها نشانه هایی است که پزشکان، بیشتر با آن آشنایی دارند و با دیدن این علایم، برای شما یک آزمایش سنجش سلامت کبد را تجویز خواهند کرد.
هیچ درمان اختصاصی برای بیماری کبد چرب وجود ندارد اما درمان بیماری زمینه ای مانند دیابت ضروریست. همچنین شما می توانید گام های دیگری را برای بهبود شرایط بردارید. اگر کبد چرب شما الکلی است و شما الکل مصرف می کنید، مهمترین کاری که باید انجام دهید ترک مصرف الکل است. می توانید برای این کار از مراکز درمانی، پزشک و یا حتی از دوستان و آشنایانتان تقاضای حمایت بکنید. اگر افراد مبتلا به ALD استفاده از الکل را ادامه دهند ممکن است به بیماری های خطرناک تری از جمله هپاتیت الکلی و سیروز مبتلا شوند. به یاد داشته باشید که مصرف الکل به طور کلی برای سلامت شما مضر است. اگر شما اضافه وزن دارید و یا از چاقی رنج میبرید، به تدریج از وزنتان کم کنید. به یاد داشته باشید که بیش از 0.5 تا 1 کیلوگرم کاهش وزن در هفته می تواند خطرناک باشد. یک مطالعه نشان داده است که کاهش وزن به اندازه 9% از وزن بدن در طول یک دوره یک ماهه می تواند به بهبود NASH کمک کند. حتی کاهش وزن های کمتر از این مقدار نیز می تواند به کم شدن میزان تجمع چربی در کبد کمک کند.
علائم کبد چرب در زنان و در کل نشانه خاصی ندارد و فقط با انجام آزمایش مشخص میشود.این بیماری در هر سنی دیده میشود، اما بیشترین شیوع آن بین ۶۰- ۴۰ سالگی است. متأسفانه یکی از مشکلات کبد چرب این است که نشانه خاصی ندارد و فقط با انجام آزمایش یا سونوگرافی و فایبرواسکن میتوان این بیماری را تشخیص داد.البته برخی علائم می تواند خستگی و درد در ناحیه بالا و سمت راست شکم باشد.مصرف بعضی داروها نیز می تواند باعث رسوب چربی در کبد شود در این زمینه می توان به داروهای استروئیدی، ویتامین A و آسپیرین اشاره کرد.
ویتامین ها، گیاهان و سایر مکمل ها ممکن است به کاهش چربی کبد و کاهش خطر پیشرفت بیماری کبد کمک کنند. با این حال، در بیشتر موارد، متخصصان می گویند لازم به تحقیقات بیشتر برای تأیید این امر است. علاوه بر این، مهم است که قبل از مصرف هرگونه مکمل ، با پزشک خود صحبت کنید ، به خصوص اگر دارو مصرف می کنید.
یکی از ترکیبات عمومی برای درمان کبد چرب، استفاده از “خاکشیر” است که البته کاربردهای خاکشیر در حوزه درمانهای طب سنتی بسیار گسترده است؛ استفاده از جوشانده یک تا دو قاشق غذاخوری خاکشیر بهصورت ناشتا، نقش بسیار چشمگیری در درمان کبد چرب و عوارض کبدی دارد البته کنار مصرف خاکشیر باید سایر پرهیزات و تدابیر لازم را نیز رعایت کرد مانند پرهیز از مصرف آب یخ، پرهیز از مصرف روغنهای مایع تراریخته موجود در بازار و…
یکی از معجونهای فوقالعاده برای سلامت کبد ترکیبی از عرقیجاتی مثل شاتره، کاسنی، کیالک، بومادران، گزنه، کرفس، خارخاسک، خارشتر، گل ختمی و عسل و سرکه است که میتواند سبب پاکسازی بدن از سمومات و رفع کبد چرب، جوش، چربی خون و رفع خارش بدن، همچنین باز شدن رنگ چهره و افزایش نشاط و سلامتی شود.
کبد نقش رشد و نمو، پاکسازی و دفع سمومات بدن و تا حدودی تصفیه خون را برعهده دارد؛ کبد بیش از ۵۰۰ هزار نوع آنزیم ترشح میکند و هر آنزیم از چندین نوع اسید آمینه تشکیل میشود. کبد مجهز به سلولهایی به نام کوپفر است که وظیفه بیگانه خواری را برعهده دارند؛ یعنی اگر اسید معده و بزاق دهان نتوانند میکروبی را که در اثر مصرف غذا یا آب آلوده وارد بدن شده است از بین ببرند، کبد سالم به کمک سلولهای کوپفر این میکروبها و ویروسها را از بین میبرد.
بیماری کبد چرب در مراحل اولیه، دارای هیچ نشانه و علامتی نیست و به احتمال زیاد اصلا متوجه آن نخواهید شد، تا زمانی که این عارضه، از طریق آزمایشاتی که به دلیل یک مشکل دیگر انجام می شوند، در شما تشخیص داده شود. گاهی اوقات، افرادی که مبتلا به NASH یا فیبروز (گریدهای پیشرفته تر کبد چرب غیر الکلی) هستند.
علائم زیر را تجربه می کنند:
این بیماری معمولا نشانه ای ندارد اما در صورت بزرگ شدن کبدتان، ممکن است احساس درد و یا ناراحتی در ناحیه بالای سمت راست شکم تان داشته باشید. کبد چرب الکلی قابل پیشگیری است و معمولا اگر مصرف الکل را متوقف کنید بهبود می یابد. کبد چرب ممکن است بعد از نوشیدن مقداری متوسط و یا زیاد از حد الکل بروز کند. حتی ممکن است در یک دوره ی بسیار کوتاه پس از مصرف الکل بیش از حد نیز بیماری کبد چرب (بیماری کبد چرب حاد) رخ بدهد.
در اکثر موارد این بیماری خطرناک نیست. در صورت درمان نشدن به موقع در درازمدت مقادیر زیادی چربی در کبد رسوب میکند و موجب بروز التهاب کبدی میشود. این بیماری ممکن است موجب ابتلا به سیروز در کبد شود بنابراین نباید نسبت به این عارضه بیتفاوت بود. مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد فشار خون متیل دوپا، داروهای مسکن مثل ایندومتاسین و … و داروهای ضد افسردگی از جمله ایمی پرامین میتواند به اختلال در آنزیمهای کبدی منجر شود که با قطع آنها، میزان آنزیمها طبیعی میشود.
این نوع از کبد چرب بسیار نادر است. چربی می تواند در دوران بارداری در کبد مادر تولید شود و مادر و جنین را در معرض خطری جدی قرار دهد. ممکن است در هر دو منجر به نارسایی کبد، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هیچ کس به درستی علت این امر را نمی داند اما ممکن است هورمون ها در این قضیه نقش داشته باشند. بعد از تایید بیماری، کودک در سریعترین زمان ممکن باید به دنیا آورده شود. در این حالت مادر ممکن است برای چند روز به مراقبت های ویژه نیاز داشته باشد. اغلب عملکرد کبد در عرض چند هفته به حالت عادی خود باز می گردد.